« poprzedni punkt  następny punkt »


2. Kalibracja baterii

Niektóre laptopy, jak np. komputery firm HP/Compaq, oferują specjalną procedurę kalibracji baterii. W zależności od modelu można ją uruchomić z poziomu BIOS-u komputera lub po prostu jednym z klawiszy funkcyjnych. Służy ona do dokładnego określenia aktualnej pojemności baterii i zapisania odpowiednich wartości w pamięci układu elektronicznego nadzorującego pracę ogniw.

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŁADOWANIA AKUMULATORÓW

 

Ni-Cd i NiMH

Li-Ion i Li-Poly

Czy akumulator powinien zostać całkowicie rozładowany przed kolejnym ładowaniem?

Tak, pozwoli to uniknąć efektu pamięciowego. Jeśli nie uda nam się za każdym razem rozładować akumulatora, róbmy to co najmniej raz na miesiąc lub kupmy ładowarkę z opcją wstępnego rozładowania.

Nie, w przypadku baterii litowo-jonowych efekt pamięciowy nie występuje. Warto unikać pełnego rozładowania, gdyż skraca to żywotność akumulatorów (przyśpiesza efekt starzenia), ale pamiętajmy o okresowej kalibracji baterii (pełny cykl ładowania/rozładowania).

Czy bateria powinna być ładowana "do pełna" za każdym razem?

Tak, w przypadku baterii niklowych powinno się zdecydowanie unikać przerywania procesu ładowania. Ponowne ładowanie przyśpiesza wystąpienie efektu pamięciowego i powoduje przegrzanie akumulatorów.

Nie ma to znaczenia, baterie litowo-jonowe można wielokrotnie doładowywać, gdyż układ ładujący ciągle monitoruje napięcie ogniwa. Doładowywanie nie spowoduje wystąpienia efektu pamięciowego.

Czy bateria powinna być przechowywana w stanie pełnego naładowania?

Nie jest to wymagane, ale też i nie zabronione. Jednak najlepiej przechowywać akumulatory niklowe rozładowane do poziomu 40-50 proc, a przed powtórnym ładowaniem rozładować je do końca.

Nie, gdyż pełne naładowanie przyśpiesza efekt starzenia baterii. Nie wolno też do końca rozładować akumulatorów, gdyż obwód zabezpieczający może je całkowicie wyłączyć, przez co nie da się ich później naładować. Ważne, by przechowywać baterie w chłodzie.

Jaki sposób ładowania jest najlepszy?

Baterie niklowe lubią być ładowane szybko. Najlepiej użyć ładowarki sterowanej mikroprocesorowo, z kontrolą temperatury ogniwa. Najszybszy czas ładowania to nieco ponad godzinę.

Baterie litowe niezależnie od pojemności ładuje się około 3 godzin. Należy unikać szybkich, jednogodzinnych ładowarek, gdyż nie doładowują one akumulatorów do pełna.

Dzięki kalibracji bateria podaje zawsze poprawną wartość naładowania/rozładowania oraz to, ile czasu jeszcze będzie w stanie zasilać komputer. Informacje te pojawiają się np. w zasobniku systemu Windows. Jeśli zobaczymy, że laptop wyłącza się nawet wtedy, gdy w baterii pozostało jeszcze np. 20 proc. energii, oznacza to, że rzeczywista pojemność ogniw zmieniła się na tyle dużo, że wartość zapisana w pamięci baterii okazała się po prostu błędna. Procedura kalibracji służy do doświadczalnego wyznaczenia aktualnej pojemności baterii i z reguły przebiega w trzech fazach: pełnego ładowania z pomiarem ładunku, pełnego rozładowania z pomiarem ładunku i ponownego ładowania. Całość może trwać nawet 10-15 godzin, w zależności od stanu i pojemności baterii. Po uruchomieniu kalibracja przebiega całkowicie automatycznie.

Gdy ładowanie nie pomaga

Osoby chcące kupić taniego laptopa, wybierają na ogół sprzęt używany - komputery mniej więcej dwu-, trzyletnie, których bateria raczej nie jest w najlepszym stanie. Aby uniknąć płacenia za nową baterię - która może kosztować nawet 500 zł - warto samemu doprowadzić akumulator do niemal fabrycznej nowości. Większość producentów laptopów wykorzystuje w bateriach standardowe, masowo produkowane ogniwa litowo-jonowe o oznaczeniu 18 650. Są to ogniwa cylindryczne, przypominające większy "paluszek", czyli ogniwo typu AA. Liczba w oznaczeniu odpowiada wymiarom ogniwa: 18 mm średnicy i 65 mm długości. Nowe ogniwa można kupić np. na Allegro w cenie 25 zł za sztukę o pojemności 2000 mAh do 40 zł za ogniwo 2200 mAh.

Pamiętajmy, aby nie kupować używanych ogniw, gdyż, mimo że trafiają się "okazje" po kilka zł, nie przydadzą się one do regeneracji baterii w laptopie. Zanim kupimy nowe ogniwa cylindryczne, musimy sprawdzić, czy bateria w laptopie została wyprodukowana z użyciem tego typu ogniw. W tym celu musimy rozebrać baterię, ewentualnie przyjrzeć się jej uważnie i stwierdzić, czy faktycznie może ona składać się z cylindrycznych ogniw. Procedurę wymiany opisujemy w ramce "Wymiana ogniw w baterii laptopa". Jeśli w baterii mamy ogniwa pryzmatyczne (prostopadłościenne), jesteśmy w znacznie gorszej sytuacji, gdyż tego typu ogniwa rzadko trafiają na rynek. Wtedy nie pozostaje nam nic innego, jak zakup całej nowej baterii lub przekazanie zużytej baterii do serwisu zajmującego się regeneracją i wymianą wszelkiego typu ogniw. "Zreanimowaną" baterię laptopa najpierw musimy naładować do pełna. Najlepiej po włożeniu baterii do komputera podłączyć zasilacz na całą noc. Choć typowo baterie w laptopie ładują się od ok. 4 do 6 godzin (po którym to czasie zgaśnie dioda sygnalizująca proces ładowania), to ogniwa litowo-jonowe nawet po upływie tego czasu nadal mogą być doładowywane niewielkim prądem. Zalecamy, by pierwszy raz ładować nowe ogniwa nawet od 8 do 12 godzin, i to przy wyłączonym laptopie (nieaktywnym systemie operacyjnym).

Niniejszy wykład nie byłby pełny gdyby nie umieścić w nim materiałów dotyczących najstarszych i jednocześnie dosyć szeroko wykorzystywanych akumulatorów ołowiowych.


« poprzedni punkt  następny punkt »