Kalendarz świąt w Japonii
W Japonii święta traktuje się bardzo poważnie i poprzedzone są one bardzo
starannymi przygotowaniami.
Święta narodowe (saijitsu) to dni wolne od
pracy. Przypadają one w następujące dni roku:
01.01 - Ganjitsu - Nowy Rok
13.01 - Seijinnohi - Święto Maturzystów (2 poniedziałek stycznia)
11.02 - Kenkokukinenbi - Dzień Powstania Narodu
20.03 - Shunbunnohi - Zrównanie Wiosenne
29.04 - Midorinohi - Dzień Zieleni
03.05 - Kenpoukinenbi - Dzień Konstytucji
05.05 - Kodomonohi - Dzień Dziecka
21.07 - Uminohi - Dzień Morski
15.09 - Keirounohi - Dzień Starszych
23.09 - Shuubunnohi - Zrównanie Jesienne, Święto Strażaków
13.10 - Taiikunohi - Dzień Sportu
03.11 - Bunkanohi - Dzień Kultury
23.11 - Kinroukanshanohi - Dzień Dziękczynienia
23.12 - Tennoutanjoubi - Urodziny Cesarza
01.01 - GANJITSU - Nowy Rok
Według tradycji, domy powinny być wysprzątane przed nadejściem Nowego Roku.
Przed pierwszym dniem Nowego Roku przygotowywane jest specjalne jedzenie (osechi
ryori), aby wszyscy mogli spędzić ten czas razem. Potrawy te składają się ze
smażonej ryby, kiełków soi oraz sunomono, tj. plasterków warzyw i owoców morza.
Podawane są w specjalnie do tego celu wykonanych pudełkach. W noc sylwestrową
dzwony w świątyniach buddyjskich biją 108 razy Pierwszego stycznia od świtu
ludzie udają się do świątyń, by modlić się o zdrowie i szczęśliwy rok. Ten
"rytuał" zwany jest hatsu-mode i jest jednym z najważniejszych w ciągu roku.
Spotykanym znajomych życzy się Szczęśliwego Nowego Roku słowami: "Akemashite
omedeto gozaimasu!". Dzieci w dzień Nowego Roku wypełniają czas tradycyjnymi
zabawami: puszczaniem latawców - koma, tradycyjną grą karcianą -
iroha karuta, graniem w badmintona drewnianymi rakietkami - hanetsuki, czy
zabawą- fuku warai, polegającą na rysowaniu poszczególnych części twarzy przez
uczestników z przepaskami na oczach uniemożliwiającymi podglądanie. Każde
dziecko do 20 roku życia otrzymuje też od rodziców, krewnych i znajomych, którzy
odwiedzą ich dom tzw. - otoshidama, czyli koperty z gotówką (czym starsze
dziecko tym więcej pieniędzy otrzymuje). Zwyczajowo wszyscy obdarowują się
kartkami noworocznymi - nenganjo. Szkoły są zamknięte przez okres 2 tygodni.
Pracownicy w prawie wszystkich firmach mają wolne od 30 Grudnia do 3 stycznia.
13.01 - SEIJIN NO HI - Dzień Dorosłych (inaczej Święto Maturzystów)
Święto to zostało utworzone w 1948 roku, jednak jest kontynuacją starych
tradycji ("gempuku" i "mogi"). Dwadzieścia lat, jako wiek, w którym osiąga się
pełnoletność obowiązuje od 1876 roku. W tym dniu mężczyźni zazwyczaj ubierają się w
garnitury, zaś kobiety w tradycyjne kimona zwane - furisode, które są prawdziwymi
dziełami sztuki, w odróżnieniu od kimon noszonych na inne okazje. Kimona kobiet
niezamężnych wyróżniają się tym, że mają dłuższe rękawy. To święto jest
obchodzone w większości miejsc w Japonii. Wcześniej święto to było obchodzone 15
stycznia, ale od 2000 roku zostało przesunięte na drugi poniedziałek stycznia,
tak więc, nie ma jednoznacznej daty, którą można by przypisać temu wydarzeniu.
Tego dnia, młodzi ludzie, którzy w danym roku kończą dwadzieścia lat są uznawani
za dorosłych, otrzymują prawo głosowania, mogą palić oraz pić alkohol, ale muszą
także zachowywać się jak dorośli.
03.02 - SETSUBUN - Koniec Zimy
W tym dniu, uważanym za przełom pór roku, najbardziej widocznym zwyczajem jest
rzucanie ziaren (zwykle soi) i śpiewanie "Oni wa soto, fuku wa uchi!", czyli
"Precz z demonami, witaj szczęście!". Według tradycyjnych wierzeń rzucanie
ziaren ma wypędzić demony i pozwolić szczęściu wejść do życia i rodziny
człowieka.
11.02 - KENKOKU KINEN BI - Dzień Powstania Narodu
Dawniej KIGENSETSU. W 1872, Rząd Meiji uznał dzień 11 lutego 660 roku p.n.e.,
jako dzień wstąpienia na tron pierwszego Cesarza Jinmu. Jest to jedno z czterech
najważniejszych świąt japońskich. Tego dnia ludzie okazują swój patriotyzm
wywieszając flagi i śpiewając pieśni patriotyczne.
03.03 - HINA MATSURI - Festiwal Lalek
Święto zwane także dawniej Świętem Kwitnących Brzoskwiń, z uwagi na porę, kiedy
się odbywało (początek wiosny). Tego dnia wystawiane są lalki ubrane w stroje z
epoki Heian, przedstawiające Cesarza i Cesarzową oraz ich dwór.
20.03 - SHUNBUN NO HI / HIGAN NO CHU NICHI - Wiosenne Zrównanie Dnia z
Nocą
Tak samo jak Jesienne Zrównanie Dnia z Nocą, to święto jest jednym z
największych Japońskich Świąt Narodowych. Według kalendarza buddyjskiego, to
zrównanie jest także zwane Higan no Chu Nichi, tak samo jak jesienne. W
okolicach tego dnia większość ludzi odwiedza groby swoich przodków. "Atsusa
samusa mo Higan made" ("Ciepło i zimno trwają tylko do Higan") - powiedzenie
japońskie.
08.04 - HANA MATSURI - Festiwal Kwiatów
Bardziej znany jako Festiwal Kwitnących Wiśni. Z tej okazji w całej Japonii
organizuje się pikniki i przyjęcia, podczas których podziwia się kwitnące wiśnie
- Sakura.
29.04 - MIDORI NO HI - Dzień Zieleni
Nazwa ta używana jest od 1989, dawniej był to dzień urodzin Cesarza Showa. Po
jego śmierci postanowiono podtrzymać to święto, lecz w zmienionej formie. W
związku z tym, że cesarz kochał florę i nawet pisał książki o roślinach i
zwierzętach morskich, postanowiono dzień ten nazwać Dniem Zieleni. W dniu tym na
terenie całej Japonii mają miejsce różnego rodzaju wydarzenia, których celem
jest zbliżenie się ludzi do natury. Dzień ten jest też początkiem tzw. Złotego
Tygodnia.
03.05 - KENPOU KINEN BI - Święto Konstytucji
Jest to święto nowej Japońskiej Konstytucji, ustanowionej po Drugiej Wojnie
Światowej. Zastąpiła ona starą Konstytucję Meiji. Zmieniono status Cesarza oraz
dodano sławny Artykuł Dziewiąty, mówiący, że Japonia nie będzie używała broni do
rozstrzygania międzynarodowych konfliktów.
05.03 - KODOMO NO HI - Dzień Dziecka (święto chłopców)
To święto oparte jest na chińskiej tradycji wypędzania złych duchów. Później
święto to stało się Świętem Chłopców (Tango no Sekku), na cześć ich zdrowia. Po
wojnie w 1948 roku stało się narodowym świętem chłopców i dziewcząt. Rodziny
mające potomków męskich, przed swoimi domami wieszają wielkie papierowe sylwetki
karpi koinobori. Karp został wybrany gdyż zgodnie ze starą chińską legendą w
nagrodę za przepłynięcie w górę rzeki został przemieniony w złotego smoka. Ryby
te są symbolem siły i sukcesu. Wewnątrz domu często są ustawiane figurki
sławnych wojowników i bohaterów. Tradycyjną potrawą w ten dzień są ciastka
ryżowe owinięte w dębowy liść zwane kashiwamochi oraz ciastka ryżowe owinięte w
liście bambusa - chimaki.
11.05 - HAHA NO HI - Dzień Matki
15.06 - CHICHI NO HI - Dzień Ojca (3 niedziela czerwca)
07.07 - TANABATA - Festiwal Gwiazd
Dawno temu Bóg Nieba miał córkę imieniem Orihime (czyli "tkaczka" - gwiazda
Wega). Codziennie tkała ona dla ojca nową szatę na krosnie zwanym tanahata.
Pewnego dnia Orihime poznała pięknego młodzieńca o imieniu Kengyu (co znaczy
"pastuch" - gwiazda Altair), który opiekował się stadem krów. Młodzi od
pierwszego wejrzenia zakochali się w sobie i całkowicie zapomnieli o swojej
pracy. Bóg bardzo się pogniewał i za karę rozdzielił ich Ama no kawa (Drogą
Mleczną). Jednak widząc wielką rozpacz córki zlitował się i pozwolił spotykać
się im raz do roku, w nocy 7 lipca (od tego czasu liczba 7 jest liczbą
szczęśliwą). Jeżeli jednak tego dnia pada to Amano-kawa wzbiera i nie pozwala
się kochankom spotkać. Podczas Tanabata, ludzie piszą na małych, różnokolorowych
karteczkach romantyczne życzenia, zwane tanazaku i wieszają je na gałęziach
bambusa.
21.07 - UMI NO HI - Dzień Morza
Nowe święto - zostało wprowadzone do kalendarza japońskiego jako święto narodowe
w 1996 roku. Święto to, obchodzone 20 lipca, upamiętnia powrót cesarza do portu
w Yokohamie w 1876 roku z wyprawy do Północnej Japonii.
15.08 - SHUUSENKINEN BI - Rocznica Zakończenia Wojny
15.09 - KEIROU NO HI - Dzień Szacunku dla Starszych
To narodowe święto obchodzone jest na cześć ludzi starszych. Jeśli ktoś kończy
sześćdziesiąt lat, to oznacza to dla niego nie tylko zaawansowany wiek, ale i
także zakończenie cyklu zodiaku (12 znaków zodiaku zwierzęcych i 10
podstawowych). Dzisiaj, kiedy ludzie żyją dłużej, ważne są także 70-te urodziny.
W wielu miastach przygotowywane są podarunki dla mieszkańców, którzy skończyli
już 70 lat. W okolicach Tokyo żyje aktualnie około 2000 ludzi w wieku powyżej
100 lat. Ponad 80% z nich to kobiety. Najstarsza jest 113-letnia kobieta.
23.09 - SHUBUN NO HI / HIGAN NO CHU NICHI - Jesienne Zrównanie Dnia z
Nocą.
To święto narodowe występuje także wiosną, podczas zrównania dnia z nocą. Tak
samo jak wiosną ludzie odwiedzają groby swoich bliskich.
13.10 - TAIKU NO HI - Dzień Sportu dla Zdrowia
Jest to święto dla uczczenia pierwszej olimpiady na ziemi azjatyckiej (14-go
października otwarto Igrzyska Olimpijskie w Tokyo w 1964). Olimpiada ta bardzo
pomogła japońskiemu przemysłowi w szybkim rozwijaniu się. Tego dnia w wielu
miastach i miasteczkach organizuje się festyny, na których można zobaczyć takie
konkurencje jak np. "bieg trzech nóg". Początkowo święto obchodzono 10
października, ale w 2000 roku przeniesiono obchody na drugi poniedziałek
października.
03.11 - BUNKA NO HI - Dzień Kultury
Dawniej obchodzony jako dzień urodzin Cesarza Meiji (pradziadka obecnego
Cesarza). Przemianowany na Dzień Kultury po okresie jego panowania. Tego dnia
rząd japoński przyznaje Bunka Kunsho (najwyższe odznaczenie dla zasłużonych dla
japońskiej kultury). Tego dnia także szkoły wyższe i uniwersytety organizują
akademie i pokazy swoich przedsięwzięć.
15.11 - SHICHI GO SAN - Święto dzieci 7, 5 i 3-letnich
Shichi, go i san znaczą dokładnie: "siedem", "pięć" i "trzy". Jest to święto 3-letnich
dziewczynek, 5-letnich chłopców oraz 7-letnich dziewczynek. W Japonii wiek liczy
się inaczej niż jesteśmy do tego przyzwyczajeni. Kiedy dziecko się rodzi, uznaje
się, że ma jeden rok. Uważa się, że właśnie w tym wieku ciało najlepiej się
rozwija. Tego dnia rodzice idą z dziećmi do świątyni by modlić się o ich
zdrowie. Dzieci dostają też, w torebkach z wizerunkami żółwia i żurawia, cukierki
zwane chitose-ame ("tysiącletnie cukierki"). Cukierki te są bardzo długie,
szerokości ok. 1.5 cm i bardzo słodkie.
23.11 - KINROU KANSHA NO HI - Dzień Dziękczynienia za Pracę
Dawniej święto shintoistyczne, Niinamesai, co można przetłumaczyć jako "święto
plonów". Pierwsze wzmianki o tym święcie pochodzą z Kroniki Japońskiej Nihon
Shoki datowanej na 720 rok, w której zapisane jest, że w listopadzie 678 roku
odbyło się święto Niinamesai. Świętem narodowym dzień 23-ego listopada uznany
został dopiero w erze Meiji (1868 - 1912). Obecnie dzień podziękowań dla
pracowników za ich ciężką pracę przez cały rok.
23.12 - TENNOU TANJOU BI - Urodziny Cesarza Akihito
Urodziny Cesarza Japonii.