|
    
5.(b) Kolegia Niższe (jap. „tanki
daigaku”)
Te 2- 3-letnie uczelnie – głównie
instytucje prywatne (około 85%) – to przedwojenne
szkoły, które przemianowano do rangi uczelni wyższych.
Około 90% studentów tych szkół stanowią kobiety, dla
których edukacja w nich jest traktowana jako
przygotowanie do małżeństwa, bądź do krótkiej pracy
zawodowej przed małżeństwem. Zatem popularnymi
przedmiotami w programie nauki są m.in.: ekonomia,
opieka nad chorym, opieka nad dzieckiem, pedagogika,
nauki humanistyczne i społeczne.
5.(c) Kolegia Specjalistyczne
(jap. „senshū gakkō”)
System tych szkół powstał w 1976
roku i jest jakby na uboczu głównej struktury edukacji w
Japonii (czyli szkół podstawowych, średnich niższego
oraz wyższego stopnia i uniwersytetów). Kolegia
specjalistyczne oferują rozmaite kursy na trzech różnych
poziomach. Pierwszy poziom adresowany jest do
absolwentów średnich szkół niższego stopnia, poziom
drugi – zaawansowany – dla absolwentów średnich szkół
wyższego stopnia, zaś na poziomie trzecim kurs może być
podejmowany przez wszystkich, bez wymagań co do
wykształcenia. Kolegia Specjalistyczne oferują zajęcia z
różnych specjalności (np. informatyka, inżynieria,
architektura), i zrzeszają głównie mężczyzn. Często
uczęszczają do takich Kolegiów regularni studenci z
uniwersytetów, którzy chcą ukończyć w ten sposób dwa
fakultety, bądź starają się o uzyskanie odpowiednich
dyplomów i certyfikatów technicznych. Choć prestiż
Kolegiów Specjalistycznych jest niższy niż
uniwersytetów, to jednak absolwenci tych pierwszych,
szczególnie z wydziałów technicznych, są wychwytywani na
rynku pracy. Około 90% wszystkich Kolegiów
Specjalistycznych to szkoły prywatne. W 1994 roku system
Kolegiów Specjalistycznych był zreformowany. Od tej pory
współpracują one ściśle z uniwersytetami oraz oferują
dyplomy z tytułem specjalisty (ang. „Technical Associate”).
5.(d) Wieloprofilowe Szkoły
Wyższe (jap. „kakushu gakkō”)
W 2000 roku było w Japonii około
2.361 takich szkół (głównie prywatnych), do których nie
wymagano ukończenia szkoły średniej wyższego stopnia.
Szkoły te oferują różnorodne kursy w takich dziedzinach
jak: leczenie medyczne, edukacja, opieka społeczna,
higiena itp.
5.(e) Kolegia techniczne (jap. „Kōtō Senmon Gakkō”)
System tych uczelni powstał w
1962 roku, w odpowiedzi na wzrastające potrzeby
przemysłu japońskiego. Jest ich obecnie 62. Większość
kolegiów technicznych to szkoły państwowe (54), mające
za zadanie wyszkolić w ciągu pięcioletniego programu
wysoko wykwalifikowanych inżynierów z różnych dziedzin.
Zazwyczaj każde kolegium organizuje 3 – 5 wydziałów, do
których przyjmuje się po 40 studentów. Kandydatami do
nich mogą być absolwenci średnich szkół niższego
stopnia. Program nauki w kolegiach jest zorganizowany
podobnie jak na uniwersytetach (z wyjątkiem wakacji
wiosennych, które tu trwają krócej – 20 dni). Edukacja
techniczna opiera się głównie na przeprowadzaniu
rozmaitych doświadczeń i ćwiczeń. Około 10% absolwentów
tych szkół przenosi się na uniwersytety na drugi bądź
trzeci rok nauki.
6.
Studia magisterskie i doktoranckie
Program studiów magisterskich
pojawił się w szkolnictwie japońskim po drugiej wojnie
światowej. Mimo, że około 60% uniwersytetów prowadzi
kursy magisterskie, tylko 9% studentów decyduje się na
kontynuowanie nauki, w tym wiele kobiet. Na przykład na
uczelniach prywatnych kształciło się w 2000 roku na
studiach magisterskich i doktoranckich około 60.000
mężczyzn, podczas gdy kobiet było ponad 40.000. Ogólnie
małe zainteresowanie Japończyków studiami magisterskimi
i doktoranckimi wynika z kilku czynników, z których
najważniejszy to tradycyjny model zatrudniania nowych
pracowników. Wielkie przedsiębiorstwa i instytucje
rządowe często wolą zatrudniać absolwentów 4-letnich
uniwersytetów, których poddaje się odpowiednim
szkoleniom, rozwijającym określone umiejętności
pracownika, przydatne w danej firmie lub na danym
miejscu pracy. Rzadko poszukuje się do pracy absolwentów
z tytułem magistra lub doktora.
System szkolnictwa wyższego
często jest w Japonii krytykowany. Słyszy się głosy, że
studenci dostawszy się na uczelnię nie oddają się
intensywnej nauce, ponieważ dyplom końcowy przyznaje się
niejako automatycznie. Poza sesjami egzaminacyjnymi
studenci mają właściwie wolną rękę, czy chcą uczęszczać
na zajęcia, czy też nie. Cztery lata studiów traktuje
się więc jako niewykorzystany właściwie okres życia
młodego człowieka. Młodzi Japończycy postulują o
zwiększenie liczby wolnych miejsc na uczelnie wyższe i
dopuszczenie do nauki także ludzi dojrzałych. Z tą myślą
utworzono University of Air, który nie wymagał od
kandydatów przejścia egzaminów wstępnych, a jego
zasadniczym zadaniem było umożliwić wszystkim
Japończykom wolny dostęp do nauki poprzez radio i
telewizję.
7.
Edukacja specjalna
Edukację specjalną na poziomie
obowiązkowym zorganizowano oficjalnie pod koniec 1980
roku, choć już wcześniej wprowadzano ją powoli w życie.
W społeczeństwie, które przedkłada ideę grupy, rodzice
dzieci upośledzonych często woleli, aby uczęszczały one
do regularnych szkół. Zazwyczaj oznaczało to klasy
specjalne w zwykłych szkołach. Wkrótce jednak powstały
szkoły specjalne o różnych poziomach edukacyjnych i
programach oświatowych dostosowanych do potrzeb dzieci
bardziej lub mniej upośledzonych - od przedszkola
począwszy, a na szkołach średnich wyższego stopnia
skończywszy. Zdarzają się także prywatne szkoły
specjalne, ale jest ich stosunkowo niewiele.
Zorganizowano także system pomocy dzieciom, do których
dojeżdżają nauczyciele.
Debaty na temat reform trwają.
Japończycy zastanawiają się, jak „zinternacjonalizować”
oświatę, jak przygotowywać młodzież do przewidywanych
zmian w XXI wieku, oraz jak pomóc tym ludziom, którzy z
jakichkolwiek powodów nie mieli możliwości kształcić się
na poziomie wyższym. Podejmuje się dyskusje na temat
poprawy pomocy grupom młodzieży niepełnosprawnej i
mniejszościom narodowym. Wszystkim tym debatom
przyświeca idea, że należy w przyszłości położyć nacisk
na jakość a nie ilość dostępnych form
edukacji.
|
