Wykład 2

Relacyjna baza danych w MS Access

 

Streszczenie

W wykładzie 2 jest przedstawiona realizacja zasad relacyjnego modelu danych w konkretnym systemie baz danych – mianowicie Microsoft Access. W ramach jednego systemu projektuje się tabele – w widoku projekt oraz wprowadza się i przetwarza dane – w widoku arkusz danych. Podobnie rzecz ma się z perspektywami nazywanymi w MS Access kwerendami. Projektuje się je w widoku projekt, a ogląda wyniki i wykonuje operacje na danych – w widoku arkusz danych.

Proponujemy czytelnikowi aby na bieżąco wykonywał ćwiczenia odnośnie konstrukcji prezentowanych na wykładzie. Oprócz tego sugerujemy aby po zaznajomieniu się z kolejną partią materiału wykładowego wykonywał zadania wchodzące w skład Zadania 1,2,3 i 4 utworzenia bazy bibliotecznej. Do realizacji zadań jest potrzebny program Microsoft Access. Osoby przygotowujące się do zajęć laboratoryjnych a które nie mają dostępu do programu MS Access, proszone są o zapoznanie się z treścią wykładu tak aby Podsumowanie i Słownik pojęć znajdujące się na końcu wykładu były dla nich zrozumiałe.


Program MS Access

obejmuje:
  1. zakładanie relacyjnej bazy danych składającej się z tabel i perspektyw (kwerend);
  2. interfejs graficzny do obiektów bazy danych - tabel i perspektyw;
  3. interfejs graficzny dla aplikacji bazy danych (formularze, raporty, strony WWW);
  4. środowisko do programowania aplikacji baz danych (makra, język VBA Visual Basic for Applications, język SQL).
Tabele w Accessie są:
  1. strukturą logiczną przechowywania danych w bazie danych;
  2. źródłem danych dla innych obiektów jak kwerendy, formularze i raporty;
  3. elementem interfejsu użytkownika.
Projekt tabeli

W widoku projekt tabeli określamy schemat tabeli czyli kolumny (pola), z których będą się składać wiersze (rekordy) tej tabeli.

 

Arkusz danych

Po zdefiniowaniu schematu tabeli wprowadzamy dane i wyświetlamy je w widoku arkusz danych.

 

W widoku arkusz danych można wykonywać podstawowe operacje na wierszach tabeli:

  1. przeglądać wiersze,
  2. wyszukiwać (filtrować) wiersze,
  3. wstawiać nowy wiersz,
  4. usuwać dany wiersz,
  5. aktualizować wartości w danym wierszu.
 

Okno bazy danych

Zasadniczym oknem dialogowym programu MS Access jest okno bazy danych. W oknie tym są wyświetlane listy obiektów bazy danych. Dla tabel jest możliwe:

  1. utworzenie nowej tabeli - przycisk Nowy (New),
  2. przejście do widoku projekt istniejącej tabeli - przycisk Projektuj (Design),
  3. przejście do widoku arkusz danych istniejącej tabeli (przycisk Otwórz (Open) oraz
  4. usunięcie istniejącej tabeli (ikonka reprezentująca przekreślenie).

W podobny sposób jak tabelę Klienci w widoku projekt definiujemy tabele Pracownicy, Sprawy i Pisma. Zdefiniowane obiekty są wyświetlane na liście w oknie bazy danych.

Teraz pytanie, które ma uświadomić, z jakiego rodzaju obiektami mamy do czynienia w interfejsie do relacyjnej bazy danych w MS Access:

Czy jest prawdą, że w oknie bazy danych MS Access można oglądać tylko tabele i perspektywy?

 

Typy danych w Accessie:

 

Kreator odnośników

Przy określaniu typu pola na liście dostępnych typów danych jest jeszcze specjalna opcja Kreator odnośników - Lookup Wizard.

 

Odnośnik określa listę wartości bądź kolumnę innej tabeli (kwerendy), z której pobiera się wartości dla danego pola np. wartości klucza obcego pochodzą z kolumny klucza głównego. Pole z odnośnikiem jest wyświetlane w postaci listy rozwijanej.

 

Jest możliwość wyświetlania w widoku arkusz danych tabeli nie samych wartości odnośnika, ale powiązanych z nimi wartości. Na przykład, zamiast wyświetlać identyfikatory klientów, na liście rozwijanej pojawiają się ich imiona i nazwiska.

Wartości wyświetlane w polu Id_klienta (w tabeli Sprawy) pochodzą z tabeli Klienci. Sam identyfikator klienta, będący kolumną związaną z polem, nie jest wyświetlany (szerokość odpowiadającej mu kolumny ustawiamy na 0 cm).

Lista odnośnika

Pole Klient jest z odnośnikiem. Wyświetlane wartości (Nazwisko i Imię) pochodzą z tabeli Klienci. Wartością fizycznie zapisywaną w bazie danych jest identyfikator klienta (kolumna ukryta pola Klient).

 

Właściwości kolumny

Oprócz podania typu danych oraz znaczenia (opisu) określa się dodatkowe właściwości kolumny mające charakter bądź więzów spójności:

bądź dostarczających dodatkowych informacji dla interfejsu użytkownika:

 

Więzy spójności globalne dla tabeli

Reguły poprawności dotyczące całej tabeli np.  dla pól numerycznych  Debet < Limit  (z menu "Widok -> Właściwości tabeli" - "Properties" lub przycisk "Właściwości" na pasku narzędzi) ewentualnie z określeniem  komunikatu o błędzie.

 

Indeksy

Indeks służy do przyśpieszenia wyszukiwania rekordów mając dane wartości w jednym lub więcej pól. Dostęp do listy indeksów jest albo z menu "Widok -> Indeksy" - "Indexes" albo przez przycisk "Indeksy" z paska narzędzi.

 

Zmiana schematu tabeli

Używając tego samego interfejsu ekranowego co przy tworzeniu tabeli można dokonywać zmian schematu tabeli:

Czy jest prawdą, że za pomocą jednolitego interfejsu można w MS Access zarówno edytować schemat tabeli jak i oglądać wiersze będące zawartością tabeli?

Teraz proponujemy Zadanie 1.

 


Przejście do drugiej części wykładu